|
Gün gelir yapı ömrünü doldurur, yıkılması gerekir. Hasar görmüştür, tehlikelidir
veya yenisi yapılacaktır. Büyük şehirlerde az katlı yapıların yerini zamanla
çok katlı yapılar almaktadır. Ortalama yapı ömrü 50 yıldır. Bu, yaklaşık 50
yılda bir yapıların planlı olarak yıkıldığını, yerine yenisinin inşa edildiği
anlamındadır.
Soru şudur: Kim yıkacak, nasıl yıkılacak. Çıkan malzeme nasıl değerlendirilecek,
nereye atılacak? 1999 depremleri sonrası ağır hasarlı yapıların yıkılması,
enkazın kaldırılması, atılacak uygun bir yer bulunması büyük sorun yaratmıştı.
Bir yapının yıkımı inşası kadar tehlikelidir. 2004 tarihli “Ağır
Ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği”
inde ağır ve tehlikeli iş olarak tanımlanmaktadır.
Yıkım gürültülüdür,
toz ve artıklar çevreye zarar verir. Normal bir apartman ile kimyasal üretilen
bir yapının yıkım işi farklı risk içerir, uzmanlık gerektirir. Yabancı ülkelerde
kontrollü yıkım konusunda uzmanlaşmış firmalar vardır. Ülkemizde bu konuda
uzmanlaşmış firma hemen hiç yoktur. 1974 tarihli “Yapı
İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü”;
2004 tarihli “Hafriyat
Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”;
2002 tarihli “Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”
dışında standard veya yönetmelik yoktur. Yıkım için belediyeler sadece “yıkım
izni” vermekle yetinmektedirler.
Yıkım teknikleri:
Yukardan aşağıya sırayla yıkım:
Çatıdan başlanarak yapı elemanları sırayla (döşeme, kiriş kolon) kesilir,
uzaklaştırılır. Zor ve zaman alıcıdır.
Toptan devirme:
Yapının en alt kolonları kırılır, yapının tümü devrilir. Çevresi boş yapılara
uygulanabilir. Kırıcıyı kullanan operatör açısından tehlikelidir.
Toptan göçürme:
Kolonlara patlayıcı
yerleştirilir, yapının tümü kendi arsası üzerine göçürülür. Genellikle yüksek
yapılarda uygulanır. Tehlikelidir, uzun ön hazırlık gerektirir.
Yıkım araçları:
Kesiciler, kırıcılar, deliciler, patlayıcılar, yükleyiciler, taşıyıcılar.
|
